Geschichte der Wolgadeutschen
UNSERE WIRTSCHAFT
Illustrierte Halbmonatsschrift
1927 Nr. 22-26

„Nor die, wu ich will!“
Von A. Freimann.

Der Stillings Hannes in Oberdorf war ein Kulak, wie man sagt. Er hatte einen einzigen Sohn namens Peter, auf den er und seine Frau, die Wes Evlisbet, nicht wenig stolz waren. Kaum 18 Jahre alt, war Peter der Held des Tages, wenn irgend eine Kraftprobe unter der Jugend des Dorfes veranstaltet wurde. Keiner konnte einen Pudstein so hoch und so weit werfen wie der Stillings Peter.

Die Stillings Wes wußte, daß jedes Mädchen die zehn Finger nach ihrem Peter lecken würde, und sie hielt deshalb unter den reichsten Mädchen des Dorfes Umschau, um die würdigste für ihren Peter herauszufinden. Daß sie reich sein mußte, das war bei dem Vetter Hannes und der Wes Evlisbet eine ausgemachte Sache. Der Wes Evlisbet machte die Wahl Qual. Regen Anteil nahm bei der Brautsuche der Wes Evlisbet ihre Halbschwester Anna Wagner, die immer an erster Stelle Maiers Lieschen empfahl. Auch der Vater hielt im eigenen Dorfe und in den Nachbarsdörfern Umschau; doch hatte er wenig Erfolg bei seiner Frau, die ihm Schwarzkopfs Mariechen, das er ins Auge gefaßt hatte, ausschlug. Der Vater bestand darauf, daß der Peter bald heirate, wenn nicht diese, dann eine andere; denn er wollte keine Magd mehr dingen.

Peter war bei seiner Stärke auch ein aufgeweckter Junge, der mit der Zeit Schritt hielt. Er war beständiger Gast im Volkshaus und wohnte allen Theateraufführungen bei. Er verliebte sich in die Tochter eines armen Bauern aus Grabendorf. Dieser Bauer war Mitglied der Partei und die Tochter selbst eine Jugendverbändlerin. Peter zeichnete sich durch Charakterstärke und Beständigkeit aus. Bei einer Unterredung mit der Mutter sagte er offen und frei, daß er nur Schocks Milchen und sonst keine wolle, und bestand auch seinem Vater gegenüber darauf.

Vater und Mutter waren empört über die Wahl ihres Sohnes, der ihre Pläne alle durchkreuzte. Es kam zu einem heftigen Auftritt, wobei immer wieder die Armut der Braut und ihre Parteizugehörigkeit unterstrichen wurde. Doch Peter blieb fest.

Der alte Stilling fuhr einige Zeit danach nach Stolzdorf. Das Wetter war stürmisch und kalt. Auf dem Rückweg gingen die Pferde in Grabendorf durch. Er fiel aus dem Schlitten, wurde eine Strecke geschleift und blieb schwer verwundet vor dem Hause Schocks liegen. Milchen fand ihn daselbst. Sie rief den Vater und brachte mit dessen Hilfe den schwer Verwundeten ins Haus. Der von Milchen gerufene Arzt stellte fest, daß Stillings Lage gefährlich sei und er nur gerettet werden könne, wenn er ganz ruhig bleibe und auf das sorgfältigste gepflegt werde. Stilling befand sich zwei Wochen lang bei Schocks in Grabendorf. Er wurde von Milchen aufs sorgsamste gepflegt und lernte sie als fleißiges, tüchtiges Mädchen kennen. Auch die Wes Evlisbet lernte Milchen, die Lebensretterin ihres Mannes kennen, doch kann sie sich nicht für die Ehe ihres Peters mit Milchen entscheiden. Der alte Stilling wäre beinahe mit der Heirat einverstanden gewesen. Da kam Anna und verdrehte all die Dienste Milchens und stellte sie so hin, als hätte das Mädchen dadurch nur den Vetter Hannes für ihre Heirat mit seinem Sohne gewinnen wollen. Der Kulak siegte in ihm. Er vergaß all die Wohltaten Milchens und blieb hartnäckig gegen die Vereheligung seines Peters mit Milchen. Sein Peter aber sagte: „Nor die, wu ich will!“ und setzte seine Worte auch in die Tat um.

Anmerkung der Redaktion. Diese kurze Erzählung hat der nämliche Verfasser zu einem Schauspiele umgearbeitet, das von der nächsten Nummer an in dieser Zeitschrift erscheinen wird.

Unsere Wirtschaft, 1927, Nr. 22, S. 440.


„Nor die, wu ich will!“
Von A. Freimann.

Personen: Stilling Hannes — Vater.

          Wes Evlisbett   — Mutter.

          Anna Wagner   — deren Halbschwester.

          Peter                 — Sohn d. Stilling.

          Schock             — Ein armer Bauer.

          Mielchen          — Seine Tochter.

Ort: Eine gut eingerichtete Bauernstube.


Erster Auftritt.

(Wes Evlisbett und ihre Halbschwester Anna.)

Evlisbett: Unsr Peter müßt un sollt heiratha, mer hun so viel Erwet, daß ich net meh rum komme, un Mad will unsr Vattr kaa meh dinge.

Anna: So loss n doch heiratha, der is jo noch jung, awer jung gfreit hot noch kaan greit.

Evlis.: Des is jo wohr, ewer ich konnt immer noch kaa Madche raussinne, die wu mer baßt.

Anna: No, Sache — do sein doch viel schöne un gute Mädercher. Den Peter nemmt jeder Mädche im Dorf.

Evlis.: Du host jo recht, ewer des muß doch alles basse; wamr nor aan Jung hot, muß mr vorsichtig sei, dann mit dera wu der nemt, muß ich lewa. Kaa zweidi Schnerch krie ich net.

Anna: Ich wißt aa — die det gut wera.

Evlis.: No, wen dann?

Anna: Ei s Maiers Liesche, des geb a Fra vor den Peter, die is sche, fleißig un kriet ach kaa schlechte Aussatz. Die hot schun a Fedrdeck un ach zwaa Kiffe, die stehn in dr vier Ecke. Was die Muntur btrifft, do hot s aach schun fast alles, n blischerne Fuchspelz, sechs odr siwe schofwillne Röck. Do sein zwaa Lämmerwillne drbei, mit bloe un rote Striese, die hun ich selbst btracht. Die sieht auch e bös Aag gern. Gestern hot r aach ehre Vattr a Kist bstellt beim Eckert. Un so viel wie ich merke kann soll s ach a Kuh hun, ewr a Echos kriet s gwiß.

Evlis.: Des kann alles so sei, wie du saast, Anna, des Liesche is net häßlich, des gebt ewer kaa Fraa vor man Peter, die derf er net nemma.

Anna: No, warum dann net? Was host du nar an dem Mädche auszusetza?

Evlis.: Du frogst aach noch, was ich on dem auszusetza hun. Wann die so a Maul hot, wie ehra Mottr, no wär ma Peter vor sa ganz Lewa n unglicklichr Mensch. Du kennst wohl die Marik net?

Anna: Die kenn ich jo. Awer des Liesche is vrleicht in m Vattr sei Art gschlaga, un des sein doch ganz brava Leit.

Evlis.: Des kann so sein, Anna, ewer die Mädcher schlaga sast immer in dr Mottr ehra Art, un dann ehra Schnerch, die Annlisbett, hot schun ausgplaudert un sat, des wär grad so n Dorfbesen, wie aach ehra Mottr.

Anna: No, ich will mr kaa fremd Sünn uflada, macht wie dr wollt. Die hun alweil s Maul all ufm rechta Platz.

Evlis.: Alweil kimmt unser Vattr gfahrn. Der war in Holzdarf, ich muß m hordig sa Klöß brota, der hot gwiß recht hunger. Awr die Sacha mit m Liesche brauchst d jo net auszuschwätza. Die Schwestr Marik maant s jo mit mer arch gut un det sich bleidigt finna.


Zweiter Auftritt.

(Dieselben und Vetter Hannes.)

Evlis.: Du warscht awr lang, Vattr, mer hun schun gessa un jetzt mußt d a bische warta bis die Klöß gbrota sei.

Hannes: No, heit is mei hungr net so groß, ich worn beim Schwarze Jakob, un die hun erscht gschlacht, un do hun ich mr om Quellflasch dr Wille gdu.

Evlis.: Was macht dann die Gvattrn.

Hannes: Die is dick un fett un steht in dr vier Ecke.

Anna: No ja, die schön Glatt halt viel ufs Essa un wenig uf die Erwet. Die is ewr aach stolz, daß die Mannsleit noch ra gucka.

Evlis.: Ja, ja, Anna, du host recht, wann die ’s erscht hät, wie net, do wär die Welt zu klaa. Hast d dann ach ehra Mariecha gseh?

Hannes: Ja, des hun ich gseh, des hot sich aach a mol rausgtue. Des Mädche hot mr gfalle. Die sprengt un schafft fleißig un is aach net häßlich, nor a bische klaa, sunst dät ich sage, die dät ich mr gfalle losa als Schnerch.

Evlis.: Mach nor kaa Sacha, Vattr. Des is doch kaa Fraa vor unsern Peter, un ich hät s aach liewr, wann r sich a Mädche im Dorf sucha dät.

Anna: Eidu, Vettr Hannes, no Ehr dät wol eiern Peter des Ding heirata losa un aach noch aus dem arma Holzdarf?

Hannes: No, du bist jo selbst aach vum Holz darf.

Anna: No ja, ich aach.

Evlis.: Naa, aus m Holzdarf will ich kaa Schnerch. Un der ehre Mottr is jo aach kaa Schwestr.

Hannes: Ei no ja, Alti, mer schwätzt jo aach nor drum, ewr s wär Zeit, daß dr Peter sich umsehe dät, ich sein des Madedinge mied. Des is net meh so, wie bei dr alte Negierung: gdingt un fertig. Do muß mr jetzt aach noch n Kontrakt macha un des is a Schlepperei.

Evlis.: Ich hun jo aach schun do driwer nochgdenkt, awr ich kann garkaa bassend fenna. Die Anna dut mr immer s Maiers Liesche vorlowa, awr Du waaßt, was des vora Sort is, wann die ehrer Mottr noch gfahrn is mit m Maul, do will ich s net im Hinnerhof hun.

Hannes: Selles kamr net saaga. Wann dr Mann n Mann is, un do muß die Fra so, wie er will.

Evlis.: Ja, Du host gut dischgriern, Du brauchst net mit dera zu schaffa, ewer ich hun s immer wedr mr, un ich waaß, wie des is, ich hun s noch net vrgessa, wie s unsr Katrinsofi meiner seelige Mottr gmacht hot.

Anna: Des Liesche is net so bös, wie Du denkst.

Hannes: Sag doch a mol Alti, dr Peter will wol des Liesche?

Evlis.: No selles waaß ich net; ich hun noch net mit m gschwätzt.

Hannes: Do brauch mr aach net drum schwätza, frog n doch erscht a mol, wenn r will.

Mutter, Peter und zuletzt kommt der Pater. Evlisbeth sitzt und spinnt. Ihr gegenüber auf der Bank sitzt Peter und bürstet eifrig seine Stiefel. Ab und zu stellt sich das Rad, und die Mutter schaut gedankenvoll zu ihrem Peter hinüber. Endlich unterbricht sie das Schweigen.

Evlis.: Ich muß a mol, a paar Worta mit Dir schwätza, Peter. Un heit paßt s grad, mer sein laa. Dr Vattr saat gestern, er wär s Maadedinga mied un s wär Zeit, daß Du dich a mol noch ra Braut umseh däst. Ich sein aach dera Maanung, un do wolla mr mol a bischa driwer schwätza.

Peter: Eino, wannd Ehrs hun wollt, kann ich heirata.

Evlis.: Host d dr dann aach schun a Braut raus gsucht?

Peter: Ja, ich hun ani.

Evlis.: No, wen dann?

Peter: M Schock sa Milcha.

Evlis.: (springt auf und ringt die Hände.) Gott sei mir Sünder gnädig. M Schock sei Milcha, dem schlechta Bolschewik sei Mädcha willst Du zur Fraa nemma? No, do bleibt mr dr Vrstand steh.

Peter: No, was is dann do so Gfährliches. Ich denk, des wärs besta Mädcha, un daß den Ehra Vattr n Bolschewik is, geht doch kaa Mensch nix oh. Der is arm, ewr schlechts könnt Ehr dem Mann nix nochsaga.

Evlis.: Peter, Peter, bsinn Dich, was Du schwätzt. Du waaßt wol net, daß des Milcha aach a Bolschewikn is? Die geht doch aach ins Volkshaus und spielt dort allerhand Deifelsgschichta. Gestern hot die Nochbern Sophie vrzählt, die hätta a Stückcha gspielt, un dr Peiwers Jakob hat s Milcha gküßt vor alle Leit. Un so a Schlechti däst Du nemma.

Peter: Motter, Ehr vrsteht des net. Des war a Spiel un weiter nix. Un wann des Milcha im Volkshaus spielt, so kamr doch net saga, des wär a Schlechti.

Evlis.: No, wann die an fremde Mannskerl küßt vor alle Leit, des is wol net schlecht?

Peter: Un wann die Schwestern in dr Vrsammlung die fremda Mannsleit küssa, sein sa wol aach schlecht?

Evlis.: Ja, des is aach was annerscht, die tuns aus reiner Liewa.

Peter: So, des is was annerscht. Wann Ehr un die Annawes un die anern Schwestern die Brüder küssa tut, des is recht un gut, un wanns Milcha an küßt, des is schlecht. Des kan ich net vrsteh, ich denk, des wär anerlaa.

Evlis.: So, du vrgleichst aach noch da Motter mit dem Milcha. — Nar aans will ich dr gsaat hun, schlag dr die Gdanka aus m Kopp un schwätz net meh dr vun. Wann des dr Vatter weis werd, no is alles verlorn.

Peter: No do schwätzt aach net meh vum heirata. — Wann ich heirata, nem ich mr die, wu ich will.

Evlis.: Nor net s Schoka Milcha, die geschorn Bolschewiken, des aana kann ich dr saga.

Peter: Entweder s Schoka Milcha oder gar kaa.

Evlis.: Dr Vatter kommt alleweil, schwei still, daß der nix weiß werd.

(Vater tritt ein, kleidet sich aus und setzt sich.)

Vater: Peter geb mol beim Abfüttern dena Brauna a gut Futter Hawer, ich will morga früh noch Holzdarf fahrn.

(Peter zieht seinen Schafspelz an und geht hinaus.)

Vater: No, Alti, Du host ja so a rot Gsicht, was bdeit dann des?

Evlis.: Ei, ich hun mich recht gärgert.

Vater: Gärgert, iwer was host dann Du dich g ärgert?

Evlis.: Ich hun a bischa mit m Peter gschwätzt iwers Heirata, un der stellt sich recht dumm an.

Vater: Dumm, no wie dann, der will wol net?

Evlis.: Jo, der will, awer net, wie ich will, un wahrscheinlich aach net, wie Du willst.

Vater: No, wie will dann der?

Evlis.: Der saat, er hätt a Braut, un wann mr s hun wollta, könnt r heirata.

Vater: Wen hotr dann uf dr Fert?

Evlis.: Ich will drs gar net saga, du ärgerscht Dich nar recht driwer.

Vater: Nar mol raus mit.

Evlis.: Eino, wann Du s wissa willst, un do will ich drs saga. — Der will s Schocka Milcha heirata.

Vater: S Schocka Milcha! s Schocka Milcha! Die Bolschewiken? die Komsolmolka? Dummer hätt mrs awer net traama könne. No do will ich aach noch gefrogt sei. Die Gschorn kimmt in mei Haus net — do soll n Dunnerwetter nei schlaga! Was der Jung vor Pläna kriet.

Evlis.: No do brauchsta net bös wern, des werd net.

Vater: No mit dem muß ich a mol schwäza.

Evlis.: Tu nor net gleich flucha un schella un schwäz in Gutm mit m, er kimmt alleweil grad.

(Peter tritt ein.)

Vater: No hasta dr Gäul gewa?

Peter: Ja, nor der große Brauna frißt net, der legt sich immer.

Vater: Der hot Leibschmerza, den muß mr a Peif Tuwak racha lossa.

Evlis.: Willsta aach noch was essa Vatter?

Vater: Ja, hol mol saura Aepel un Stinkkäs.

(Evlis geht ab).

Vater: No Peter, s is ball Weihnachta, un Du waaßt, die Motter kann die Wertschaft net meh llanig vrsorga. Des Maadedinga sein ich mied, un du bist alt genung un mußt dich umseh nochra Braut, daß mr n Mensch hun, bis s in die Ackerei geht.

Peter: Ich kann heirata, wann Ehr s hun wollt un wann ich die nemma darf, wu ich will.

Vater: No wenn willst dann Du?

Peter: Ich wills Schocka Milcha.

Vater: No Jung, Du host dr die Blum raus gsucht: hot nix hinner un nix vor sich, is gschorn, Ehre Vatter n Bolschewik un sie a Komsolmolka, sich des wär a Schnerch! Wot Schtuka! Nar so Pläna schlag dr aus m Kopp, Jung; so lang, wie ich leb kimmt die im Stillings Hannes sei Wertschaft net. 

Peter: Ich waaß net, was Ehr geger des Mädcha eisuwenna hät, die is brav un is fleißig.

Vater: Brav un fleißig, so wie aach ehra Vatter, der wu aa Kühcha un aa Gäulcha hot. Was kann der dem vorn Aussatz gewa? Gar nix. Gell Du denkst, ich soll des nackich Ding gleich klaada. Na, na, Jung, selles werd net, des schreib Dr Hinners Ohr.

Peter: Ich heirat kaa schofwillna Röck un aach kaa Kist, ich nemm mr die, wu ich will, un wann sa nor aa Hempcha hot.

Vater: Jung, Jung, Du waaßt net, wie sauer daß mer des Vormega worn is. Mei Vatter saat immer, was mr sich erheirat, brauch mr sich net zu erschaffa un dera Manung sein aach ich. Un so kaa eklig Ding darfst Du net nemma.

Peter: No do brauch mr jo aach net vum Heirata schwätza.

Vater: Jo, do mussa mr drvun schwätza, un Du mußt s vierta Gbot lerna un die nemma, wu dei Votter un Motter wolla.

Peter: Im vierta Gbot is nix gsat vum Heirata.

Vater: Jetz sei still un kaa Wort meh, die schlecht Bolschewikn darfst Du net nemma.

Mutter: Vattr, setz Dich doch her un eß, s is jo Zeit, daß mr uns lega.

Vater: (aufgeregt im Zimmer hin- und hergehend und drei, vier mal die Pfeife ausklopfend). Do vergeht aam aller Appetit iwer dem sei dumma Pläna. — Nar do werd nix draus, des Ding frißt bei mir kaa Stick Brot.


Dritter Auftritt.

(Anna, Mutter und Peter.)

Anna: (eintretend und die Hände reibend): Gun Tag! Heut is s ewer kalt un aach a arges Stormwetter, mr mecht kaan hund nausjaga.

Mutter: Ja, s is a schrecklich Wetter, un unser Vatter is heut morga noch Holzdarf gfahrn, wann m nar nix basfiert.

Anna: Hosta schun ghert, daß s Erdmanns Marik was Klaanes hot?

Mutter: So? No, so muß es grad kumma, die is aach immer ins Volkshaus glaafa.

Peter: No un m Bruder Schreiner sei, die wu schun zwaa hot un m scheppa Wilm sei, die sei net ins Volkshaus glaafa, was is dann do schuld? Wann dr dicka Peter seim Jung dr Willa glossa hät, un do hät dem sei David schun lang s Erdmanns Marik gheirat. An dem allen sein die Eltern schuld, die wu ehrna Kinner dr Willa net lossa.

Anna: No willst dann Du bal heirata, Peter?

Peter: Ja, ich wollt schun, ewer jetz hun ich mich bsunna. Die, wu ich will, soll ich net nemma, un do heirat ich noch lang net, verleicht aach gar net.

Anna: No wen willst dann Du?

Mutter: Denk dr doch amol, Anna, der will jo s Schocka Milcha.

Anna: S Schocka Milcha? No do sag ich nix meh!

Peter: Do braucht r aach nix meh saga.

Anna: Warum willst Du dann grad des arma Ding? Du kannst doch s reichsta Mädcha im Dorf krieha, do nemm dr doch liewer s Meiers Liescha.

Peter: Des Liescha kennt Ehr euch nemma, ich will kaa, mit dera wu ich mich Tag un Nacht streita mißt.

Mutter: Na, der soll aach des Liescha net nemma.

Peter: No wella soll ich dann nemma?

Mutter: Ich hun gestern en dr Kerch die Mädercher all so btracht, un do hot mr s Kespers Anncha dr best gfalla, die krieht n guter Aussatz un noch a Kuh un a Schof.

Peter: Jo, ja, do hun die Bolschewika doch recht; aach en dr Kerch wern Geschäfta gmacht. Ehr wart demnoch gestern en dr Kerch uf dr Freierei un hat mr a Braut rausgsucht, die wu a Kuh un a Schof mitbringt. Emer ob die mich will odder ob ich die will, des sei Newersacha fer Euch, nar fer mich sein des kaa Newersacha, un ich nemm die, wu ich will, un sunst kaa.

Mutter: Ach, Du unghorsamer Jung, Du bist aach schun vun dena Bolschewika ohgsteckt, des sein doch die allerschlechsta Leut. Un so a Gschorna, die wu net en die Kerch geht, willst Du dr zu Fraa nemma. — Alleweil geht n Schlitta vorbei, wahrscheinlich kimmt unser Vatter.

(Peter ab).

Anna: No ich hat ewer net gedenkt, daß dr Peter des Ding heirata tät.

Mutter: Ja wer hät dann das gedenkt? Nar unser Vatter läßt des net zu, der Jung werd sich schun bsinna.

Peter (aufgeregt ins Zimmer tretend): Die Gäul sein do, un dr Vatter net.

Mutter: Ach herrje, do is m doch gewiß a Unglück gbassiert. (Alle eilen auf den Hof).


Vierter Auftritt.

Mutter und Anna, später Schock.

Mutter (weinend, die Hände ringend): Ach Gott, ach Gott, was meg m nar zugstoßa sei? Mußt r aach grad in den Storm fahra, ewer ich sat s m immer.

Anna (tröstend): No geb Dich doch nar, dr Peter is jo mit dem Nochber sein Jung fortgfahra, die wern n schun bal finna.

Schock (eintretend): Wes Evlis, ich sein kumma un will Euch saga, daß dr Vetter Hannes bei mir is.

Mutter (verwundert): Bei Euch? No wie kummt dann der um s Himmels Willa bei Euch dorthin?

Schock: No wahrscheinlich hun die Gäul gscheut un hun dr Schlitta umgworfa, un dr Vetter Hannes is rausgfalla un wahrscheinlich aach noch a gut Stück uf dr Erd nochgschlaaft. Er hot sich hart verfalla un hot aach gblut.

Mutter: Ach Herrje! No wie koum dann des?

Schock: Mei Milcha is naus ganga un hot ghert, daß do aans jämert uf dr Gaß. Un wie sa näher koum un do hot sa gseh, do leit n Mensch. Do hot sa am Fenster kloppt un hot mich grufa. Ich sei gleich naus gsprunga, un do hun mr n nei gtraga en die Stub, un do wars dr Vetter Hannes. Er hot arig ausgseh un mar ganz ohnmächtig. S Milcha is gleich noch m Dokter sprunga.

Mutter: No un dr Dokter koum woll aach? Was sat r dann? — Großer Gott, was n Jammer!

Schock: Jo, der koum un sat, die Sacha wära arig schlecht, ewer er hät Hoffnung, daß dr Vetter Hannes net sterwa tät, nar mißt r ganz still leia un sei Wunda am Kopp mißta ganz vorsichtig bhannelt wern. Dr Dokter hot m Milcha alles gsat un gwissa, wie sas macha muß. Die kann des jetzt alles bsorga, un ich sei riwwer gfahrn un will Euch alles saga, daß dr Euch weiter kaa unnetige Gdanka macht.

Mutter: Anna, bleib a bißcha do bei uns, ich will gleich mit niwwer fahrn.

Anna: No dem Vetter Schock sei Gäulche is jo so schwach, Du kämst doch ehr niwwer, wann Du aan von Euerne eispanna däst lossa.

Mutter: No des werd schun geh.

(Schock und Evlis ab).


Fünfter Auftritt.

Abend, zwei Wochen später Mutter, Anna und Peter sitzen am Tisch, Vater, noch sehr blaß, liegt mit verbundenem Kopf auf einem Kanapen.

Vater: No, Peter, wie stehts dann, wann willsta dann heirata?

Peter: Ich saats Euch jo schun, daß ich heirata tu, ewer nar, wann ich die nemma darf, wu ich will.

Vater: Also Du willst mit aller Gewalt s Schocka Milcha?

Peter: Ja, die will ich, wannd r mir mein freier Willa loßt.

Anna: No, Peter, die glaabt jo net an Gott un geht en kaa Kerch un krieht kaan Aussatz. — Na, die Gschorn tät ich net nemma.

Vater: No, Motter, Du saast jo gar nix, was maanst dann Du?

Mutter: Ja, Vatter, ich waaß selwert net, was ich do drzu saga soll. Die hot Dich jo so bhannlt, wie ich Dich net bhannla hat kenna.

Anna: No, Evlisbeth, Du saast doch selwert, daß des die schlechsta Leut warn un jetzt waaßta net, was De drzu saga sollst. — Na, do wär doch s Meiers Liescha a anner Schnerch vor Euch.

Vater: Anna, schwei mr mit dem Liescha still.

Mutter: Ich mecht jo aach kaa gschorn Bolschwikn, ewer...

Vater: Ja ewer, do is grad dr Hoka. S Milcha is a Bolschewikn, geht en kaa Kerch, is gschorn un spielt ufm Spitakel, ewer s is doch n guter Mensch. So wie des mich gflegt hot, ganza Nächta dorch. Wann die net wär gwest, ich häts gwiß net dorchgmacht. Un wie ich sie gfrogt hun, was ich schullig wär, un do hot s glacht un saat, sie hätta jo alles gnung, un sie hät nar ehra Flicht gtu. — Wann ich dro denk! Alles gnung: morgens Stepptee un Schwarzbrot, mittags gkwällta Kartoffel un a bißcha Millich un owends a gschmelzt Süppcha, un des nennt die alles gnung. Un bei all dem is sa immer froh un sufrieda, singt un springt. Do hot s nor a paar Reckelcher un a paar Goftercher, die sein ewer immer ganz un sauwer. Na, des muß doch n guter Mensch sein.

Anna: No Ehr glaabt woll, des wär aach alles so, wie s des gmacht hot. Die spielt doch net unnetig ufm Spitakel, die kann sich ohbrenga. Ewer loßt sa nar erst amol warm em Nest sitza, do werd sa schun a anner Liedcha singa. Sich die sollt Euch schun die Höll Haaß macha. Do käm die Evlisbeth bal Hinnern Ofe un dürft kaa Wort meh saga.

Vater: Des is aach meglich. Ich glaab jo aach bei n annra, wu sa nix ghofft hat, hat sa s net gtu.

Peter: Jo, die häts. Die hot doch die alt blin Millis ganz umsunst gflegt. 

Vater: Mit aam Wort, Peter, ich kann mrsch iwerlega, wie ich will, un do kann ich mein Willa net gewa, daß Du des Ding nemma sollst, mei Vatter tät sich jo em Grab romdreha.

Peter: Eino, do braucha mr jo aach net meh drvun schwätza, nar aans will ich Euch gsat hun: kaa anner nemm ich net. Wann s Milcha net en unser Haus soll, no kennt r mr mei Taal gewa, un ich seh, wie ich dorchkomm.

Vater: Dei Taal? Des kannst Du heut noch krieha. Do schnier nar dei Muntur en a Bindeicha un pack dich. Do host Du dei Taal. Des Vermega is mei un dr Motter, un Du host noch nix erworwa.

Peter: Na, selles geht so grell net, wie Ehr denkt. Die Zeita sei rom, wu dr Vatter sei Kinn mit nix fortjaga konnt. Wannt Ehr mr gutwillig nix gewa wollt, no muß uns dr Volksrichter ausananner taala.

Vater: Siehsta, Motter, ich hun Dr immer gsaat, daß des aach schun n Bolschewik is. Des hot r alles beim Schock glernt. Der mecht jo aach gern was nun m Stillings Hannes sei Vermega hun, ewer des geht m an dr Nas vorbei.

Mutter: Jung, Jung, bsinn Dich, Du täst wol dei Eltern vrhannla vor so a gottlos Komsomolka un aach noch dein Vatter ins Gericht rom schleppa. No des hät ich vun Der net erwart.

Peter: Ehr wollt s jo so hun, un do muß ich s aach so macha.

Vater: Du kannst heut noch geh, gewa tu ich Dr nix.

Peter: Eino, zwaamol loß ich mich net ausbieta. Ich geh, un bis Sunntag is die Hochzet em Volkshaus, wannt r wollt, kennt r hiekumma. Adjes! (Ab).

Vater: Do bist grad Du an alles schuld, häst Du mr eh was gsat, no wärs net so weit kumma.

Mutter: No, Vatter, ich wußt grad so vill wie Du, ich docht doch net, daß der die Bolschewikn heirata wollt.

Anna: Jetz hät r die Bschering, ich saat immer, daß der n Bolschewik is. Der heirat des Ding un läßt sich noch net amol beim Pastor kopeliera.

Vater: Na, so weit därfa mrs net kumma lossa, wann der dein Volksrichter geht, no muß ich m sei Taal gewa, un mr sitza no un kenna gar nix macha.

Anna: No Ehr tät woll zugewa, daß die en Euer Haus kimmt, do tät sich jo s ganze Darf driwwer ufhalla.

Mutter: Was solla mr dann macha, mr hun nar den aana Jung, un den kenna mr net vun uns stoßa, do täta sich die Leut erst recht driwwer ufhalla.

Vater: Ruf n amol rei, ich will noch amol mit m schwätza.

(Mutter tritt ab und kommt kurz darauf mit Peter herein.)

Peter: Was soll ich dann?

Vater: Her mol, Jung, heirat grad, wenn Du willst, nar s Schocka Milcha net, un do hall ich dr a Hochzeit, wie noch kaa war, zwaa Säck Kornmehl geb ich m scheppa Peter, der muß guter Schnaps kocha. Un uf a paar Schäfcher soll mrsch aach net druf okumma.

Anna: Der kann s Meiers Liescha nemma, die is sche un is fleißig.

Mutter: Na, s Liescha därf r net nemma.

Anna: No do kann r s Milcha heirata.

Vater: Ich denk, dr best wärs, wann r m Schwarza Jakob sei Marik nemma tät.

Mutter: Vatter, bleib mr mit deiner wunda Seit weg, dera Glatt ehra Mädcha will ich net, der kann s Kespers Anncha nemma, die is dr best.

Peter: No welli soll ich dann jetz nemma? Ehr werd euch jo selwert net aanig. Ich will s Milcha, dr Vatter m Schwarze Jakob sei Marikcha, die Motter s Kespers Anncha un die Anna-Wes tät sich gern n rota Rock vrdiena un tät mr Meiers Liescha ufhänga. Do waaß ich net, welli daß ich jetz nemma soll.

Vater: Kespers Anna därfsta net nemma, dera ehrn Vatter hot mich um finf Dusch Land gbrocht, der Spitzbu!

Mutter: Nar deiner glatta Gvattern ehra Marikcha soll r aach net nemma. Ehr seid mr so schun so nahe Fremde, liewer soll r doch s Schocka Milcha nemma.

Vater: Do kann r sich am Teiwel nemma, wen r will, nar Hochzeit werd kaa ghalla.

Peter: Eino, do muß ich die nemma, wu dr mehrscht Stimma hot, des is s Schocka Milcha. Die wolla ich un die Motter.

Mutter: Na, ich will sa net. Ich saat nar, liewer s Milcha wie dera glatt Gvattern ehra Ding.

Vater: Nemm dr, wen Du willst, nar en dr Kerch mußta dich kopeliera lossa, Du waaßt, ich sein Kerchevorstehr un will des Amt net vrliern.

Peter: S Milcha tut s net, un ich will aach a Sowetshochzet.

Vater: Do nemm m Schwarza Jakob sei Marik, die tut s. 

Mutter: Na, liewer net en dr Kerch kopeliera, nar die net.

Vater: Ei, ei, ei, Motter, Du täst woll so was zulossa, do tät ich jo gleich vum Amt abgschmissa wern.

Mutter: Ei loß, ob Du aach do vorna sizt oder net, die Leut saga doch, Ehr tät nar do vorna sitze un tät die Weibsleut btrachta.

Vater: Sich des werd als schöner, die Leut schwäza aach, Ehr, Du un die Anna, tät nar en die Vrsammling geh, weilt r dort als amol n Kuß krieha tät.

Anna: Des is net wohr, mr kussa die Brieder nar, wann Konferenz is.

Peter: No, Vatter, do kann ich mich woll mit m Milcha zammaschreiwa lossa, die zwaa Säck Mehl sei gspart, wann mr Sowethochzet halla, brauch mr kaa Schnaps, un aach die drei Ruwel, wu dr Paster krieht, sei drhaam.

Vater: Ja, Jung, des wär jo alles sche un gut, ewer des Kerchavorstehramt geht futsch.

Peter: Des schad nix. Do krieht r vrleicht Euer Stimmrecht widr un kennt in Sowet gwählt wern.

Mutter: Nar aans will ich dr gsat hun, sag dem Milcha, daß sa immer Vatter un Motter saga muß un daß sa alles tu muß, was ich ra sag. Die Kih muß sa llanig melka, un kocha muß sa aach immer, was ich bfehl, daß s net so kimmt, wie beim Lorschjakob. Wann dena ehra Motter sat: koch Nudel, un do kocht die Schnerch gewiß Klöß.

Peter: S Milcha is gut un werd Euch schun gfalla.

Vater: S Brautklaad kaaf ich ra, weiter ewer aach nix.

Peter: No do kann ich mich woll bis Sunntag zammaschreiwa lossa?

Vater: Eino, was soll mr dann macha. Ewer m Schock kannsta saga, daß r net glawa soll, weil mr Schwährsleut gewa, un do kennt r aach Sootwaaz un Geld krieha uhna Prozenta. Selles werd net.

Mutter: Die soll heut Owend riwwer kumma. Ich will ra selwert alles saga. Vorred brengt kaa Nochred.

(Vorhang.)

(Nach einigen Minuten hebt sich der Vorhang, und Peter und Milchen erscheinen und laden die Gäste zur Sowethochzeit ein.)


Unsere Wirtschaft, 1927, Nr. 23, S. 459-460; Nr. 24, S. 479-480; Nr. 25, S. 499-500; Nr. 26, S. 522-524.